Các bạn, ngay từ đầu nên luyện cách vào xe thế nào cho đẹp, tránh trường hợp chân nọ tranh chân kia, lên xe mà như chui vào xe làm mất cái oai cái sang của người lái. Mở cửa xe bằng tay trái, lên xe từ tốn, không để vấp chân vào bậc cửa, làm sao để thể hiện được nét “sang” trong thao tác đó. Xuống xe cũng thế, có người xuống xe mà bị hụt chân làm người xiêu vẹo trông thật thảm thương.
Lên xe là đóng cửa và ấn chốt an toàn ngay.
- Bắt đầu chỉnh nghế : Việc đầu tiên là chỉnh độ xa của nghế. Đối với xe số sàn thì phải chỉnh tầm nghế để làm sao cho khi đạp Côn hết tầm thi chân vẫn còn chùng một tí, nếu chùng nhiều thì sẽ bị ngồi quá gần vô lăng mà lái thiếu cơ động, nếu để nghế ngồi quá xa có thể đạp Côn không hết hành trình làm Côn cắt không hết. Tiếp tới chỉnh độ nghiêng tựa lưng của nghế, cố gắng chỉnh sao cho khi ta sát lưng vào nghế và duỗi thẳng tay trái, đặt thẳng bàn tay lên đỉnh vô lăng thì cườm tay vừa chạm đỉnh vô lăng. Với cách chỉnh nghế và tư thế ngồi như vậy sẽ giúp người lái vừa cắt côn đúng kỹ thuật, vừa ngồi thoải mái, tay quay volang cũng nhẹ nhàng đủ lực, đủ vòng. Các bạn mới lái xe thường do chưa quen mà căng thẳng nên hay ngồi sát vô lăng. Ngồi như thế trông thật gò bó, mới nhìn là biết ngay là mới học lái xe. Có người ngồi thẳng đơ lưng, lại có người ngồi như ngả ra trên lưng nghế. Cả hai cách ngồi đó đều không đẹp và không thuận lợi khi lái khẩn cấp. Chỉ nên chỉnh nghế để tựa lưng nghiêng vừa phải. Cách ngồi đẹp và đúng giúp lái xe thao tác tốt, lái được đường dài mà không mệt, người khác trông cũng thấy đẹp, khách ngồi trên xe cảm thấy yên tâm mà tấm tắc khen trong lòng.
Những xe có thể chỉnh được nghế theo nhiều hướng, hoặc Volang cũng có thể gật gù, thò thụt thì càng giúp lái xe dễ tìm cho mình vị trí lái đẹp nhất và thao tác thoải mái nhất rồi lưu lại vị trí ngồi vào bộ nhớ ưu tiên.
Đối với xe AT thì người lái không còn phải bận tâm đến chân côn, chỉ việc để chân trái lên bàn nghỉ. Cách chỉnh nghế cũng như vô lăng như tôi nói ở trên.
- Thế tay trên vô lăng : Tay trái cầm ở vị trí số 10, ngón tay cái duỗi thẳng trên mặt dọc theo vành volang, các ngón khác khom lại theo vành của volang. Tay phải đặt ở vị trí số 3, ngón tay cái cũng duỗi thẳng trên mặt của vành volang, các ngón tay khác khom lại theo vành volang. Do cách cầm volang như vậy nên khi cần xoa tay trên volang thì ngón tay cái không bị vướng vào nan hoa của vành vô lăng. Tư thế cầm volang 10+3 là tư thế lái cơ bản. Khi lái một tay trái thì tay trái vẫn cầm ở vị trí số 10. Khi lái một tay bằng tay phải thì tay phải đặt ở vị trí số 2, cách phân bổ ngón tay vẫn giống khi cầm tay trái ở vị trí số 3.
Một số người có thói quen khi lái xe là cầm vô lăng ở số 6, 7, 5…Ở những vị trí này người lái không thể nào quay volang nhẹ nhàng và linh hoạt được. Bình thường thì không sao, nhưng khi gặp phải tình huống khẩn cấp thì sẽ biết nhau ngay, oan gia gặp phải chuyện buồn là điều khó tránh. Lại có người lái một tay mà lại đặt bàn tay duy nhất trên vô lăng ở vị trí số 6 – thật là điếc không sợ súng, chẳng có kỹ thuật nào, chẳng có bài vở nào, chẳng có thầy dạy lái nào khuyến cáo lái xe như thế cả.
Về cơ bản là phải lái bằng hai tay, đặc biệt khi lái xe trên đường miền núi. Lái một tay chỉ nên khi đường thoáng, tầm nhìn xa, ít có thể xuất hiện tình huống khẩn cấp – lúc đó ta có thể thư giãn tí chút bằng việc lái một tay. Tuy là lái một tay nhưng tay vẫn nên đặt ở vị trí cơ bản là số 10 hoặc số 2 ( khi lái một tay bằng tay phải ).
Khi cần lái sang trái thì tay phải vuốt sang bên trái, tay trái kéo xuống. Khi cần lái xe sang bên phải thì tay trái vuốt sang bên phải, tay phải kéo xuống. Khi cần lái có góc lớn thì bắt chéo tay để lái. Nhịp nhàng chuyển tay phía dưới đưa lên đỉnh volang. Lúc trả vô lăng để lấy lại hướng lái thì làm ngược lại.
Kỹ thuật bắt chéo tay lái không nên lạm dụng nhiều, chỉ dùng khi chuyển hướng lái gấp, vòng quay hẹp. Không thực sự cần thiết thì không bắt chéo tay để lái, vì trong nhiều trường hợp khi bắt chéo tay để lái thì tay nọ có thể khóa tay kia, cả hai tay bị sử dụng mà thiếu đi một tay dự phòng khi cần phanh tay bổ trợ. Góc cua gấp, bán kính bé thì mới phải dùng kỹ thuật bắt chéo tay.
Một số bạn có thói quen thả tay lái để volang tự quay trả lại. Đây là việc làm không đúng kỹ thuật. Không phải lúc nào volang cũng tự quay trả như ý ta muốn, đặc biệt nếu xe vận hành trên đường chất lượng kém, đường có đá dăm, đường cấp phối, đặc biệt là đường miền núi, cua gấp. Tôi không bao giờ thả tay cho volang tự quay. Không có gì bằng người lái chủ động tay lái, lúc nào cũng hướng được xe đi theo ý muốn của mình. Các bạn đã bao giờ gặp phải tình huống đi đường miền núi, đường đá dăm mà lại cua tay áo, khi xe nghiến phải một cạnh bên của cục đá, xe có thế lắc nghiêng và vằng tay lái, nếu khi đó ta bỏ tay lái để mong volang tự quay thì sẽ thế nào nhỉ??? Tôi không dám nói tiếp nữa trong tình huống đó…
Quay volang như thế nào là đủ là đúng lúc để có thể chuyển hướng xe theo ý muốn – đây chính là Cảm giác lái. Muốn có được cảm giác lái thì người lái xe phải luyện, chỉ có luyện mới có được sự tinh tế này. Ở đây cũng thể hiện sự khéo léo của người lái xe. Tiến đã phải luyện, lùi xe lại càng phải luyện nhiều hơn. Cách luyện tốt nhất là kẻ hình ziczac mà lái theo, thu hẹp dần độ rộng đường ziczac là cách tốt nhất. Bạn có thể thử tay lái của mình để xem sự khéo léo và cảm giác lái như sau: Xếp cọc tiêu cao ngang với hai gương chiếu hậu ( ở hai bên thành xe trước người lái), hai cọc hai bên, mỗi cọc cách mép ngoài gương chỉ 10 cm. Phóng xe qua với tốc độ khoảng 40 km/g, cọc tiêu có chạm gương không? Phải luyện rất nhiều mới có thể tự tin để lái được như thế. Khái niệm cảm giác lái còn phải đi đôi với tốc độ nữa. Có thể bạn lái qua được bài test với tốc độ chậm, nhưng không qua được với tốc độ nhanh hơn. Hãy luyện cảm giác lái bắt đầu bằng tốc độ chậm rồi nâng dần lên. Cảm giác lái tốt là cảm giác tốt với khoảng cách cộng với tốc độ. Cũng một đoạn đường mà có người lái chậm như rùa bò, trong khi đó lại có người nhẹ nhàng nhanh chóng vượt qua. Tất nhiên ta cũng còn một số yếu tố khác ảnh hưởng tới cảm giác lái như: chủng loại, đẳng cấp của xe…, nhưng ở đây tôi chỉ muốn nhấn mạnh đến kỹ thuật cơ bản mà người lái cần phải trao dồi. Các bạn, không vặn người khi quay volang, chỉ dùng tay mà thôi.
Cảm giác lái tốt cho phép người lái điều khiển xe dễ dàng trong địa hình chật hẹp, đi đường miền núi lắm Cua tay áo vẫn lái được dẻo, xe không bị gật gù. Phải lái làm sao để người đi sau nhìn lên thấy xe của bạn chạy ôm cua dẻo, lả lướt mà vẫn bám sát vạch phân cách, không lấn sang phần đường ngược lại. Được xe đi sau nhìn mà khen thì mới thực sự đáng tự hào.
Dừng thư giãn tí chút các bạn, tôi kể cho các bạn nghe 2 tình huống khẩn cấp mà tôi đã từng gặp phải trên đường ra Móng Cái 6 năm trước. Các bạn hẳn cũng biết rõ đường từ Tiên Yên đến Móng Cái hồi chưa được cải tạo là thế nào. Thôi thì đủ loại xe đại xa lấn đường chém cua, xe máy chở hàng lậu thì phóng bạt mạng, tạt đầu, vượt ẩu là chuyện thường tình. Qua Tiên yên được một lúc thì đến đoạn đường hẹp, bên trái có hàng cây. Tôi và một xe tải ngược chiều từ móng cái về đang chuẩn bị tránh nhau, khi xe của tôi và xe tải ngược chiều đến sát đầu xe của nhau thì đột nhiên xuất hiện một chú xe máy lao lên để vượt xe tải cùng chiều, nhìn thấy xe của tôi thì chú xe máy lung túng không thể nào xử lý được nữa nên xe máy cứ lao thẳng. Như vậy: cái xe máy đang đối đầu xe của tôi trong khoảng cách quá gần. Tôi lập tức đánh tay lái tránh khẩn cấp sang bên phải rồi đánh khẩn cấp quay trở lại. Nếu chậm trong tích tắc thì chú xe máy có lẽ đã thành bã, hoặc tôi chậm trong tích tắc để quay ngoắt đầu xe trở lại thì xe của tôi đã bị đâm vào hàng cây bên đường. Tôi đã thực hiện một cua gấp khủng khiếp, vòng cua không thể bé hơn, thời gian tính bằng phần trăm giây để ôm trọn lấy cái xe máy, cái xe máy đã lọt thỏm trong vòng cua của xe tôi, còn cái xe tải thì án ngữ ở vị trí đáy của vòng của. Thưa các bạn, Sự việc sẽ ra sao nếu lúc đó tôi lái một tay, sẽ ra sao nếu tôi phản ứng chậm trong phần trăm giây? Trong tích tắc đó tôi chỉ biết trông chờ vào chính mình. Chưa hết, chỉ khoảng 30 phút sau tôi lại gặp phải tình huống tương tự, nhưng lúc này thì cái xe máy được thay thế bằng một cái oto. Cái otô thư 3 đó vượt lên cái xe ngược chiều với xe tôi, khi xe của tôi chuẩn bị tránh xe tải. Rất may là tài xế cái xe thứ 3 đó tuy vượt ẩu nhưng phản xạ cũng rất nhanh đã cùng tôi tránh về hai phía mà thoát.
Hai tình huống khẩn cấp xảy ra trong vòng 30 phút làm cho mấy người bạn ngồi trong xe của tôi tái mặt, run lập cập. Tôi nghiệm ra là: chẳng ai có thể mạnh miệng mà cho rằng mình lái giỏi, lúc nào cũng học hỏi luyện tay nghề là hơn. Nhiều khi những tình huống quái ác là do khách quan bên ngoài gây ra như là thử bản lĩnh của người lái xe vậy.
- Bóp còi :
Thưa các bạn, chúng ta đang nói về văn hóa dùng còi vậy nên sử dụng còi sao cho hợp lý. Còi là để cảnh báo cho người và phương tiện tham gia giao thông, còi dùng để xin đường khi muốn vượt xe trước…Đã có nhiều bài viết về văn hóa dùng còi nên tôi sẽ không nói nhiều về việc sử dụng còi nữa mà chỉ nói về kỹ thuật bóp còi mà thôi.
Còi có thể được bóp bằng ngón tay cái của bàn tay phải, hoặc của bàn tay trái, của cả hai ngón tay cái của hai bàn tay, hoặc của cả bàn tay nào đó. Bóp như thế nào là còn tùy tình trạng cầm vô lăng và còn phụ thuộc vào thiết kế vị trí còi của từng xe. Tôi chỉ muốn nói thêm về khả năng bóp còi khác mà thôi. Tôi còn bóp còi bằng cườm của bàn tay hoặc khuỷu của tay phải hoặc trái khi đi đường miền núi, khi đó cả hai tay cầm vô lăng, có những tình huống nếu bóp bằng ngón tay cái, hoặc ấn bằng cả bàn tay là không nên vì không nên bỏ tay ra khỏi vô lăng. Đang vào cua tay áo mà gặp xe hoặc người, súc vật cản đường, nếu bóp còi theo kiểu thông thường thì tôi nghiệm ra là không phải thượng sách, chính vì vậy tôi đã tập ấn còi bằng cườm của bàn tay hoặc khuỷu của cánh tay. Nếu ta không tập cho thành thói quen dùng còi bằng nhiều cách khác nhau, nếu lúc nào cũng chỉ dùng ngón tay cái để ấn còi thì – vị trí bị ấn còi thường xuyên đó trên vô lăng sẽ bị mòn mà bóng loáng lên, trông thật khó coi, xấu xe…Nếu lúc nào cũng chỉ có một cách thì cũng có phần thiếu bay bướm trong thao tác, có nghiệp dư lắm chăng?
KỸ THUẬT LÁI XE SỐ TỰ ĐỘNG (AT)
Với xe AT, bạn không cần phải chú ý đến số nào nữa, chỉ việc đạp phanh chân, khởi động động cơ, chuyển cần số đến vị trí D khi muốn tiến, hoặc vị trí R khi muốn lùi, bật xi nhan xin đường, đạp nhẹ chân ga nhả phanh tay là lên đường. Với xe AT người lái chỉ dùng một chân phải để điểu khiển ga và phanh, chân trái được nghỉ hưu hoàn toàn trên vị trí bàn nghỉ chân mà hãng xe đã thiết kế sẵn.
Với xe có số tự động ( AT ), nếu chỉ đi trên đường tốt, không đèo dốc thì đúng là không có gì để nói nhiều về kỹ thuật lái, vì vậy tôi sẽ nói kỹ hơn về xe At trong phần kỹ thuật lái xe AT lên xuống đèo dốc. Các bạn xem phần tiếp theo nhé.
KỸ THUẬT LÁI XE AT LÊN, XUỐNG ĐÈO, DỐC
Thưa các bạn, là người cẩn thận vì thế mà tôi thường đọc kỹ hướng dẫn xử dụng để có thể hiểu thấu đáo đặc tính kỹ thuật cũng như những hướng dẫn kỹ thuật của hãng sản xuất xe. Với vốn “kiến thức đọc” đó cộng với những kinh nghiệm mà tôi tích lũy được khi chinh chiến mọi nẻo đường nhiều năm nay, mỗi năm lái không dưới 50.000km, hôm nay tôi viết vài dòng tâm huyết gửi tới góp vui cùng các bạn.
Trước khi nói về kỹ thuật lái xe lên xuống đèo, dốc tôi xin nói vài điều về xe có số tự động (AT). Bất cứ xe AT nào dù có bao nhiêu số cũng đều giống nhau về cơ bản khi vận hành. Vị trí của cần số xe AT cũng đều có P, R, N, D và một vài vị trí được đánh đấu bằng con số …4, 3,2,L… Chính vì đặc điểm chung đó của hộp số xe AT mà cách vận hành xe AT cũng giống nhau về cơ bản, có chăng chỉ khác nhau ở việc một số loại xe được thiết kế thêm chức năng tinh tế hơn, nâng cao hơn, thí dụ như chức năng lái thể thao, chuyển số bán tự động, như thêm tính năng bổ trợ khi xe lên xuống dốc, chức năng khởi động và vào ngay số 2 khi cần khởi động lại xe trên đường bùn, cát, trơn trượt, chức năng nâng hạ gầm…
Hộp đựng được in màu xanh, sáng màu, rõ nét và không bị nhòe
